Οι οικολογικές καταστροφές, ως άμεση ή έμμεση συνέπεια των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, αποτελούν πλέον σύνηθες θέμα της επικαιρότητας. Ο άνθρωπος ως συλλογικό όν επηρεάζει το κλίμα και φαίνεται πλέον να θέτει σε κίνδυνο ακόμη και τη δική του παρουσία στον πλανήτη.
Είναι γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αναπροσαρμόζουν την καθημερινότητά τους, λαμβάνοντας υπόψη το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των ενεργειών τους. Έχει, όμως, επηρεαστεί ανάλογα και ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός;
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική και πιο συγκεκριμένα η ανάπτυξη που γνωρίζει τόσο ο τουρισμός όσο και ο χώρος της εστίασης. Η χρήση βιοκλιματικών αρχών και αειφόρων τεχνολογιών, όπως φυτεμένα δώματα, συστήματα φυσικού αερισμού, γεωθερμία κτλ., είναι ευρέως διαδεδομένη. Είναι, όμως, σπάνιες οι περιπτώσεις όπου το υψηλό γενικά επίπεδο των έργων συνοδεύεται από μια αναστοχαστική προσέγγιση του σχεδιασμού με βάση τη περιβαλλοντική κρίση. Ακόμη πιο προβληματικό είναι το γεγονός ότι οι εφαρμογές των «πράσινων» τεχνολογιών συχνά αφορούν έργα τα οποία εκμεταλλεύονται εξαντλητικά το φυσικό περιβάλλον χάριν της τουριστικής ανάπτυξης.
Η δυνατότητα της σύγχρονης αειφορικής αρχιτεκτονικής να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή είναι ελάχιστη. Ο περιορισμός των εκπομπών ρύπων και της σπατάλης των φυσικών πόρων είναι αναγκαίος, αλλά δυστυχώς είναι πλέον αργά να σώσουμε τον πλανήτη κατασκευάζοντας πράσινα δώματα ή φυτεύοντας δέκα παραπάνω δέντρα. Το ερώτημα που τίθεται σήμερα αφορά περισσότερο τη φιλοσοφία και το ήθος του σχεδιασμού πάρα την εφαρμογή νέων τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, αφορά τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης ανθρώπου-φύσης και τον ρόλο που μπορεί να έχει η αρχιτεκτονική σε αυτή.
Η απειλούμενη και εξιδανικευμένη φύση συχνά παρουσιάζεται ως άρνηση της πόλης και του υλικού κόσμου. Με τον τρόπο αυτό, όμως, ενισχύεται ακόμα περισσότερο ο διαχωρισμός κοινωνίας-φύσης. Αυτός είναι ο λόγος που οι φιλόσοφοι της εποχής μας μιλούν για την αναγκαιότητα του «θανάτου της φύσης» και την στροφή σε μια «οικολογία χωρίς φύση». Η ριζική ανατροπή του τρόπου που αντιλαμβάνεται τη φύση ο νεότερος άνθρωπος μπορεί να συμβάλει και στην εξέλιξη του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ενθαρρύνοντας τη δημιουργία νέων υβριδικών μορφών κτιριακών και αστικών υποδομών όπου τα υλικά στοιχεία συνυπάρχουν με τα φυσικά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το High Line στη Νέα Υόρκη και ο πύργος κατοικιών Bosco Verticale στο Μιλάνο, που εισήγαγαν με επιτυχία στην πόλη στοιχεία του φυσικού κόσμου και μαζί τους νέα οικοσυστήματα τα οποία δεν αρνούνται τον αστικό πολιτισμό αλλά τον επαναπροσδιορίζουν.